31.03.2016.
Otvorena izložba „Srpska pravoslavna crkva i ruska emigracija (1920-1940)“
U Svečanoj sali Doma Vojske Srbije danas je otvorena izložba „Srpska pravoslavna crkva i ruska emigracija (1920-1940)“, koja je plod saradnje Arhiva Srpske pravoslavne crkve i Medija centra „Odbrana“. Otvaranju izložbe prisustvovali su Njegova Svetost Patrijarh srpski gospodin Irinej, državni sekretar u Ministarstvu odbrane Nenead Nerić, ambasador Ruske Federacije Aleksandar Čepurin, kao i mnogobrojni gosti.Govoreći o odnosima dva naroda, direktor Medija centra „Odbrana“ pukovnik Stevica S. Karapandžin istakao je da su Rusi uvek pomagali Srbiju, naročito u periodu Velikog rata, podsetivši da je nakon austrougarskog napada na Srbiju ruski car 31. jula naredio mobilizaciju vojske, čime je rat podignut na evropski, a zatim i svetski nivo.
On je istakao da je Srbija dobila priliku da uzvrati pomoć bratskom narodu nekoliko godina kasnije, kada se, nakon revolucije, van granica Rusije našlo više od deset miliona Rusa.
– Tadašnjoj eliti ruskog naroda bratsku ruku pružili su kralj Aleksandar Karađorđević i srpski narod. S druge strane, nemerljiv potencijal ruske emigracije između dva rata izvršio je pozitivan uticaj na Srbiju i to na svim poljima – nauke, umetnosti, kulture, arhitekture, medicine, industrije, saobraćaja i odbrane, rekao je pukovnik Karapandžin.Radovan Pilipović, direktor Arhiva Srpske pravoslavne crkve i autor izložbe, istakao je da je revolucija iz 1917. godine dovela do promene društvenog i državnog uređenja u Rusiji, što je primoralo veliki broj Rusa da napusti svoju zemlju. Deo njih se, navodi on, trajno nastanio na prostoru bivše Jugoslavije.
– Prema službenoj statistici i pouzdanim administrativnim podacima, u Srpskoj pravoslavnoj crkvi je oko 1929. godine od 2.924 aktivna parohijska sveštenika bilo 214 Rusa, rekao je Pilipović, napominjući da su oni bili značajni za sveštenički stalež koji je tokom ranijih ratnih godina na našim prostorima bio desetkovan.Otvarajući izložbu, Njegova Svetost Patrijarh srpski gospodin Irinej istakao je da izložba predstavlja istorijsku i kulturnu istinu odnosa srpskog i ruskog naroda. On je podsetio da su kulturne, istorijske, crkvene i duhovne veze dvaju naroda oduvek bile jake, napominjući da su Rusi ostavili dubok trag u srpskoj istoriji i kulturi, jer su njihovi profesori, sveštenici, umetnici i naučni radnici nakon revolucije u Rusiji stigli u Srbiju i zauzeli značajna mesta u kulturnom i javnom životu naše zemlje.
– Naša crkva je bila lišena mnogobrojnih sveštenika, a samo u niškom kraju, u Toplici, pobijeno je više od 150 sveštenika. Ta eparhija je bila gotovo prazna posle Prvog svetskog rata, a tu prazninu su popunili mnogobrojni ruski sveštenici, rekao je Patrijarh, naglašavajući da bratske veze dva naroda koji dele istu veru nikada ne smemo zaboraviti.Arhivistička izložba sastoji se od 121 eksponata – dokumenata, fotografija, plakata, letaka i novina. Izložba je posvećena osamdesetogodišnjici upokojenja velikog ruskog arhijereja, mitropolita kijevskog i galickog i predstojatelja Ruske Pravoslavne Zagranične Crkve Antonija Hrapovickog.
Ruska emigracija na Balkanu predstavlja istorijski fenomen koji poslednjih decenija privlači sve veću pažnju istoričara. Iako su radovi na tu temu brojni, od kojih se mnogi odlikuju kvalitetom i istraživačkim rezultatima, nekorišćeni arhivski izvori uvek iznova bacaju novo svetlo na pojedine aspekte. Upravo je takav slučaj s građom iz Arhiva Srpske Pravoslavne Crkve, koja je istraživačima i proučavaocima prošlosti gotovo nepoznata.
Otvaranje izložbe svojim nastupom uveličali su Prvo beogradsko pevačko društvo i crkveno–dečiji hor „Orlići“.
Izložba će biti otvorena u Maloj galeriji do 16. aprila.
