Koji organ je nadležan za izdavanje uverenja po pitanju vojne obaveze i postupak izdavanja uverenja (uverenje o odsluženom vojnom roku, o učešću u ratu i dr.)?

Odgovor:
Teritorijalni organi Ministarstva odbrane – Centri Ministarstva odbrane za lokalnu samoupravu (Centri MO) izdaju uverenja na osnovu podataka iz službene evidencije koju vode o vojnim obveznicima prema mestu njihovih prebivališta na teritoriji Republike Srbije.

Shodno odredbi član 4. stav 1. tačka 2. Zakona o opštem upravnom postupku («Službeni list SRJ» br. 33/97 i 31/01) pod službenom evidencijom smatra se evidencija koja je ustanovljena zakonom, odnosno drugim propisom, a kojom se organizovano registruju podaci ili činjenice za određene namene, odnosno za potrebe određenih korisnika.
Službene evidencije registruju činjenice i služe kao instrument za praćenje stanja u odgovarajućim oblastima. One su osnov za izdavanje javnih i drugih službenih isprava, koje služe kao dokaz za utvrđivanje odlučnih činjenica u upravnom postupku.

Odredbom člana 161. stav 1., 2. i 3. Zakona o opštem upravnom postupku („Službeni list SRJ“ br. 33/97 i 31/01 i „Sl. glasnik RS“ br.30/10), propisano je da organi izdaju uverenja, odnosno druge isprave (sertifikate, potvrde i dr.) o činjenicama o kojima vode službenu evidenciju.

Uverenja i druge isprave o činjenicama o kojima se vodi službena evidencija moraju se izdavati saglasno podacima iz službene evidencije. Takva uverenja, odnosno druge isprave, imaju značaj javne isprave.

Uverenja i druge isprave o činjenicama o kojima se vodi službena evidencija centar Ministarstva odbrane za lokalnu samoupravu, na osnovu podataka iz službene evidencije koju vode o vojnim obveznicima prema mestu njihovih prebivališta, izdaje stranci na usmeni zahtev, po pravilu, istog dana kad je stranka zatražila izdavanje uverenja, odnosno druge isprave, a najdocnije u roku od 15 dana od dana podnošenja zahteva, ako propisom kojim je ustanovljena službena evidencija nije drukčije određeno.

Na osnovu člana 162. Zakona o opštem upravnom postupku, organi izdaju uverenja, odnosno druge isprave i o činjenicama o kojima ne vode službenu evidenciju ako je to zakonom ili drugim propisom određeno. U tom slučaju, činjenice se utvrđuju u postupku propisanom odredbama ovog zakona.

Najčešći slučajevi utvrđivanja činjenica o kojima se izdaju uverenja na osnovu člana 162., sprovođenjem upravnog postupka su:

1. u slučaju kada vojni obveznik koji traži izdavanje uverenja ima prebivalište na teritoriji na kojoj mesnu nadležnost po pitanju vojne obaveze vrši određeni Centar MO za lokalnu samoupravu, a vojni obveznik nije upisan u vojnu evidenciju toga centra,
2. ako nadležni Centar MO za lokalnu samoupravu nema podatke napr. o učešću vojnog obveznika u ratu, o odsluženom vojnom roku i sl. iz razloga što podaci o vojnom obvezniku nisu ažurirani u personalnim dokumentima koja se vode o njemu ( jedinični i matični karton), a vojni obveznik te podatke ima upisane u vojnoj knjižici,
3. kada u vojnoj evidenciji nema podataka o činjenici za koju vojni obveznik traži izdavanje uverenja, a ni vojni obveznik nema dokaza, već se poziva na svedoke i sl.

Uverenje, odnosno druga isprava izdata na ovaj način ne obavezuje organ kome je podnesena kao dokaz i koji treba da rešava o upravnoj stvari. Taj organ može ponovo utvrđivati činjenice navedene u uverenju, odnosno drugoj ispravi.
Uverenje, odnosno druga isprava se stranci izdaje, odnosno rešenje o odbijanju zahteva donosi i stranci dostavlja u roku od 30 dana od dana podnošenja zahteva, a ako se tako ne postupi, stranka može izjaviti žalbu kao da je njen zahtev odbijen.